De planeet. Een zieke patiënt met koorts op dit moment. Hoé gaan we er gezamenlijk voor zorgen dat de Aarde weer duurzaam herstelt, en voldoende schoon drinkwater en veilig voedsel kan produceren? Het probleem is wereldwijd, en we moeten het met de hele wereld ook gezamenlijk aanpakken. Geen vingertjes wijzen en klagen, maar komen met heldere oplossingen en deze uitvoeren.
Wetenschappers hebben de afgelopen decennia "geluisterd" naar de patiënt, zo weten we ook dat deze ernstig ziek is. Was het een mens, dan is deze ernstig vermagerd, heeft geen schoon drinkwater meer en de koorts is al tijden erg hoog. Maar na het "luisteren" is nu de tijd van "genezen" dringend aangebroken; de planeet moet weer hersteld worden, en wel duurzaam.
Naast alle mooie, grootse en kostbare plannen, is er ook een simpele uitdrukking: geef terug aan de aarde. Dat is namelijk alleszeggend. Schippers kennen het gezegde: "de zee geeft en de zee neemt". Landbouwers kennen het gezegde: "God's water over God's akkers". En wij voegen daaraan toe: "geef terug aan de aarde". Letterlijk.
Want wie de planeet en onze moderne beschaving analyseert, ziet een aantal opvallende kenmerken. De beschaving en de bevolkingsgroei namen toe, net als het aantal steden. Er waren wegen nodig, besteend of geasfalteerd. Regen viel daardoor niet meer in de aarde. Ondertussen hadden we ook riolering nodig voor onze ontlasting, maar ook het regenwater wat op de bestrating en de gebouwen viel, plus de afvoer van wasmachines. Via een ondergronds buizenstelsel werd dit allemaal afgevoerd; eerst naar rivieren en later naar zee. Ontlasting is niets anders dan mest voor de natuur, waar het door dieren, insecten en bacteriën wordt afgebroken en door de natuur als voedingsstoffen wordt opgenomen.
De grond werd hierdoor schraler (minder tot geen voedingsstoffen meer), waardoor we met kunstmest de plantengroei moesten gaan bevorderen. Voor drinkwater en water voor de tuin haalden we vervolgens water uit rivieren, maar ook dit water kent een oorsprong of bron en is niet onuitputtelijk. Vaak is een oorsprong een gletsjer hoog in de bergen en een bron vaak een ondergrondse rivier of reservoir, wat er tienduizenden jaren tot miljoenen jaren over heeft gedaan om te ontstaan uit sijpelend regenwater.
Door opwarming van de planeet zijn de gletsjers voorgoed gesmolten en als het daar op is, is het water in de rivieren óók echt op. Dit zien we bijvoorbeeld al in Amerika, maar ook in Italië. Doordat we zijn overgestapt naar monocultuur (grootschalige oppervlakten met hetzelfde gewas), raakt de bodem op die plekken ook uitgestorven door de intensieve teelt. Grond wordt letterlijk steriel door een gebrek aan natuurlijke grondstoffen of door een multicultuur van meerdere gewassen door elkaar. Tel daarbij op de vele chemische pesticiden die we al decennia lang gebruiken en bovengronds zijn er nauwelijks nog insecten, vogels of kleine dieren zoals kikkers, salamanders of konijnen te vinden terwijl er ondergronds geen worm of bacterie nog in leven is. De grond verdort hier letterlijk.
Een ander fenomeen van onze moderne beschaving is cremeren. De lichamen van overledenen werden tot voor kort in onze moderne geschiedenis veelal begraven. Deze lichamen werden vervolgens biologisch afgebroken en de voedingsstoffen werden in de aarde opgenomen, vaak met een relatief schoon skelet als restant, wat op zich kalk is en ook kan worden opgenomen door de aarde, als er maar genoeg tijd verstrijkt.
Cremeren zorgt voor een hoeveelheid as die overblijft en hoewel as eenmalig en kort als voedingsbodem kan dienen in de natuur, geeft een natuurlijke afbraak van een lichaam in de grond veel meer voedingsstoffen af, en creëert bovendien veel nieuw leven. Bacteriën zorgen voor een gezonde bodemvoeding, wormen zorgen voor een goede beluchting en kleine dieren zoals mollen en muizen kunnen hier hun ondergronds nesten bouwen. Zo zorgt oud leven voor nieuw leven.
Geef terug aan de aarde
We moeten daarom snel weer teruggeven aan de aarde om de planeet te herstellen op een duurzame manier:
- tegels wippen uit tuinen zorgt voor een goede afvoer van regenwater en zorgt voor een goed grondwaterpeil
- mest van huisdieren zoals kippen of konijnen, maar ook koeien of paarden is een geweldige voedingsbodem voor de tuin; bacteriën en insecten gedijen ondergronds en je hebt geen kunstmest meer nodig
- door over te stappen naar een multicultuur met het verbouwen van gewassen heb je geen insecticiden meer nodig; plaats wat bomen of struiken en de grond houdt ook het water langer vast zodat er minder water gegeven hoeft te worden en insecten en kleine dieren terugkeren door schaduw en bescherming
- door te stoppen met het oppompen van grondwater en bronwater voor drinkwater in dure flesjes en door overtollig rivierwater tijdelijk in bovengrondse tanks op te slaan, kan er duurzaam en voldoende drinkwater uit de kraan blijven stromen
- door te kiezen voor een begrafenis in plaats van een crematie geef jij jezelf weer terug aan de natuur, die jou een leven lang heeft gevoed
- door goed te kijken naar bomen en struiken ondergronds, welke een breed en diep worteldek hebben van nature, kun je ook bijdragen aan schaduwrijke plekken bovengronds en het beter vasthouden van grondwater ondergronds. Bovengronds krijg je meer vogels en insecten, ondergronds meer insecten, wormen en bacteriën
We moéten weer gaan teruggeven aan de aarde, want op dit moment gooit onze beschaving letterlijk héél veel (teveel) goede voedingsstoffen weg door ze af te voeren, zonder hierbij na te denken. Zodra deze afvalstoffen weer terugkeren in de aarde, zal de grondlaag en het grondwater zich volop herstellen en zal ook het leven zowel bovengronds als ondergronds volop terugkeren.
Studie in onze tuinen toont aan dat zelf op microschaal (één huishouden) het leven terugkeert zodra je begint met herstellen. Je kunt bijvoorbeeld een geliefd overleden huisdier begraven in de tuin zodat het wordt opgenomen door de aarde. Fruitstruiken gedijen hier geweldig op. Maar ook de mest van een huisdier wat je kunt omploegen of toevoegen aan de grond geeft enorm veel voeding aan een tuin.
Door het tegeltrekken zijn er geen kleine rivieren meer zichtbaar tijdens regenbuien over de straat; het regenwater trekt eenvoudig in de grond en hierdoor hoeven wij de tuin nog amper water te geven. En dankzij het planten van een hazelaartak is er na jaren een heuse hazelaarstruik ontstaan, waaronder het merkbaar koeler is dan de directe omgeving erbuiten. Hier is een hommel-koningin met een aantal werkers onder de grond gegaan, die er nu zonder enige dreiging voor de omgeving huizen. Een geplaatste schaal met water trekt veel katten als klanten aan.
Het planten van een vlinderstruik trekt naast vlinders ook enorm veel bijen en hommels aan. In de schuur keren nu voor het vierde achtereenvolgende jaar Franse veldwespen terug. Deze zijn tam en erg nuttig in de tuin. En door het plaatsen van 2 voerbakjes op een paal hebben we elk jaar een enorme hoeveelheid mussen, koolmeesjes en zelfs eksters en kauwen op visite.
Mede hierdoor hebben we een micro groentetuintje aangelegd met groot succes en eten we de hele zomer gratis vele kroppen sla, andijvie, tomaten, komkommers en aardappelen. Dit jaar zijn ook de eerste oogsten met knoflook en champignons aan de beurt. Gewoon voor de lol, maar ook om te zien wat wél werkt en wat niet. En onder de laag met klimplanten (een strook die we verder niet betreden of bewerken) zitten flink wat kikkers, padden en zelfs af en toe een egel.
Op fruitgebied hebben we een bramenstruik zonder doornen, een gele frambozenstruik, een framboosbraam kruising, rode druivenstruik en 3 rassen met aardbeienplanten. Kruiden hebben we vers van 2 verschillende muntplanten en tijm. Op naast die eerder vermeldde hazelaar hebben we ook een witte berk en een eikenboom vanaf niets opgekweekt. En dat allemaal in een stad bij een normale tussenwoning.
De grond is rijk aan voedingsstoffen op een natuurlijke manier, de beplanting houdt de bodem vochtig, ook bij warm weer en zowel bovengronds als ondergronds is er een rijkdom aan dieren en insecten. Heb je een balkon? Plant eens wat bloemenzaadmix voor de insecten, of zet een tomatenplantje neer en zie hoe het groeit. Het neemt ook nog eens CO2 op uit de atmosfeer en vele grassen en granen produceren ook nog eens zuurstof.
Het punt is: als we weer gaan teruggeven wat we als moderne beschaving hebben onttrokken aan de natuur, dan komt het weer goed op termijn met de planeet. En ja: zelfs op een schaal van één huishouden heb je al direct invloed op die natuur en de planeet. En wat is er mooier dan een planeet achterlaten voor latere generaties, die beter is dan voorheen, zelfs als jij er niet meer bent.
