4 Mei. De Nationale Dodenherdenking. Ontstaan na de Tweede Wereldoorlog om de slachtoffers te herdenken, tegenwoordig een podium om álle slachtoffers van oorlogen overal te herdenken. Hoé relevant is die boodschap nog in 2022?
In het kort: nog nét zo relevant als sinds die eerste herdenking. In de afgelopen 3.500 jaar moderne menselijke geschiedenis, heeft de Aarde slechts 268 jaren vrede gekend; ofwel slechts 8% van ons moderne bestaan hebben we in stukjes en beetjes vrede gekend op de planeet. Dat zegt iets over onze moderne mensheid en ons als mensen in het algemeen.
Onlangs berichtten wij al over 'De Neergang Der Beschavingen', waarin we vertelden dat het enige wat er wordt meegebracht naar een nieuwe volgende beschaving, oorlog is. In drie-en-een-half millennia heeft de moderne mens alleen geleerd om oorlog voeren met zich mee te brengen naar nieuwere beschavingen. Natuurlijk, in die periode veranderden we van nomaden in agrariërs, we ontwikkelden veehouderij, we leerden handelen, we werden stedelingen, we industrialiseerden, we kregen technologie, en in al die ontwikkelingen ontwikkelde het wapentuig zich evenredig.
Ná de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog werd afgesproken om kernwapens slechts als verbale afschrikking te gaan gebruiken, en na overtuigende dialogen door wetenschappers als bijvoorbeeld Carl Sagan zag men uiteindelijk in om het obscene aantal kernwapens af te gaan bouwen in de wereld. Het besteedde geld aan de wapenindustrie kon beter worden gebruikt voor zorg, onderwijs en wetenschap.
En hoewel we sinds eind jaren '80 in een steeds sneller tempo richting een samenwerkende planeet gaan door globalisering, het brengen van welvaart en vrede in veel landen, het uitbouwen van de samenwerkende ruimtevaart projecten en het commercialiseren van vele goederen en diensten, is daar begin 2022 opeens het grote gevaar van planetaire vernietiging weer helemaal terug.
De invasie van Rusland in Oekraïne lijkt nog steeds te escaleren en te groeien. Waar Rusland eerder sprak over een 'speciale operatie' lijkt het toch binnenkort officieel de oorlog te verklaren, zodat het reservisten en meer middelen kan gaan inzetten. Europa en het Westen voeren dan nog in eerste instantie een indirecte oorlog (war by proxy) doordat ze niet zelf vechten, maar Oekraïne alleen van wapens en training voorzien.
Dat kán snel escaleren als Rusland dus besluit om officieel de oorlog uit te roepen. Er zijn al enkele escalaties geweest, zoals Oekraïne binnenvallen via Wit-Ruland, en het vliegen over Zweeds en Deens grondgebied. Aan de andere kant willen neutrale landen hun neutraliteit opgeven voor een versneld lidmaatschap bij de NAVO, met alle consequenties van dien, zodat het NAVO-troepen kan gaan stationeren tegen de Russische grens. Ook de tegenaanvallen van Oekraïne op Russisch grondgebied zijn een provocatie voor opschaling van het geweld.
En dan zijn er de legio meldingen van oorlogsmisdrijven. Want laten we niet vergeten dat ook oorlogen zich aan regels dienen te houden. De belangrijkste regels zijn samengevat in de Conventie van Genéve, waaronder regels dat er geen burgers slachtoffer mogen worden van beschietingen en bombardementen, dat er geen burgers en militairen mogen worden mishandeld of misbruikt, dat er tijdelijke staakt-het-vuren in acht moeten worden genomen door alle partijen zodat burgers kunnen vluchten via speciale corridors, en meer.
Tot op heden zijn er al ruim 8.000 oorlogsmisdrijven gemeld die door het Russische leger zouden zijn gepleegd. Deze worden nu onafhankelijk onderzocht. Meldingen over massa executies, ontvoering van burgers, misbruik van kinderen, plunderen van goederen en stelen van voedsel en de marteling van gevangen genomen militairen druist tegen alle regels in. Maar waar er twee vechten, hebben er vaak ook twee schuld. Onafhankelijk onderzoek is daarom zo belangrijk.
De Russische invasie stokt. Alweer. Vijf eerder gedane beloftes over de 'speciale operatie' zijn en kunnen niet langer worden waargemaakt door Rusland. Inmiddels heeft de Russische president Poetin de militaire nucelaire troepen in speciale staat van paraatheid gebracht en heeft hijzelf al enkele keren met internationale escalatie en inzet van kernwapens gedreigd.
Dat resulteert er in dat het Westen meer en zwaardere wapens aan Oekraïne aflevert en nu ook zelf de productie van wapentuig opschroeft. Van alle kanten komt er dreigende taal en een snel einde van het conflict is niet in zicht. Oekraïne is goed voor een kwart van de totale wereldproductie van graan en dat is dit jaar niet geplant en de bestaande voorraden zijn afgevoerd naar Rusland.
Hierdoor komt de Derde Wereld snel in hongersnood, in het ergste geval zullen er dan 1 tot 2 miljard mensen door honger overlijden. Laten we de emoties even opzij zetten en dit allemaal van een grotere afstand bekijken. Wie zijn onze leiders met dit soort taal? Wie zijn de barbaren die hun eigen volk en vrijwilligers de dood insturen voor een conflict over een stippellijntje op een landkaart? Wie zijn er straks allemaal slachtoffers als dit nog langer doorgaat?
Want niemand kan winnen in een nucleaire oorlog. Niemand zal ook winnen. Rusland kan binnen drie-en -een-halve minuut alle grote Europese hoofdsteden raken met een verschrikkelijk kernarsenaal. Dit heeft een nucleaire verwoesting tot gevolg, daarna de ergste soorten brandwonden, daarna de ergste vormen van kernstraling, daarna enkele jaren permanente winter door de vervuiling in de stratosfeer, daarna hongersnood. Niemand gaat dat winnen.
Niemand hoort daarom ook te dreigen met de inzet van kernwapens. Laat de Tweede Wereldoorlog ons tenminste dát geleerd hebben. In een kernoorlog wint er niemand en verliest iedereen. En ook al is de mens blijkbaar niet in staat om in al zijn moderne beschavingsperioden oorlog te laten varen, laten we van dít conflict dan tenminste leren dat we één planeet zijn, en die kent geen denkbeeldige stippellijnen op een landkaart. Covid-19 hield zich er niet aan en een escalerende Wereldoorlog zal zich er ook niet aan houden.
Waarom er dan voor te vechten? Wat is het waard? Maar nog veel belangrijker? Hoeveel zijn die zelfbenoemde leiders waard die wapperen met een vlag en via dreigende taal anderen voor hun laten vechten om zaken als 'eer', 'cultuur' of 'grenzen'? Als deze leiders dit een oorlog waard is, laten ze dan zélf een wapen pakken en dit zélf ouderwets in een arena uitvechten, zónder dat daar hele bevolkingen, landen en zelfs de planeet voor worden opgeofferd. Een 'leider' die een planeet in oorlog voert, is als 'mens' nog geen cent waard.
Er ís nog een uitweg in dit hele conflict. Wederzijdse onderhandelingen, gebaseerd op wederzijds respect. Het uitgangspunt moet een stabiele vrede worden, waarin beide partijen tot een gezamenlijke overeenstemming komen en die door beide partijen wordt ondertekend en gerespecteerd. Belangrijk daarbij is dat geen van beide partijen gezicht verliest voor de eigen achterban, want dat ligt gevoelig in de lokale culturen. Een oorlog kan beëindigd worden op een volwassen en gerespecteerde manier, waarbij niemand verliest.
4 Mei. De Nationale Dodenherdenking. Europa heeft 76 jaar vrede gekend. We moéten dit blijven herdenken en stilstaan bij al het leed en de slachtoffers, waar ook ter wereld. Voor onszelf, voor de planeet, voor de toekomst.
