(Jesse Krauß - Public domain)
Bijna-dood ervaringen (BDE's) zijn een regelmatig terugkerend fenomeen wereldwijd. Mensen zijn door ziekte, ongeval of andere oorzaak tijdelijk stervende of zelfs al gestorven, en keren na enige tijd weer terug tot leven, vaak dankzij de moderne wetenschap en medische vakkundigheid van artsen of helpenden. Deze kort-overledenen keren terug met verhalen over wat wordt genoemd 'het hiernamaals'.
Dit artikel behandelt dit fenomeen serieus en met alle respect voor de ervaringsdeskundigen (zij die het ondergingen), de behandelaars, medisch specialisten en vanuit een religieus of spiritueel standpunt. Laten we elke ervaring daarom serieus en met respect behandelen en proberen te achterhalen wat hieraan ten grondslag ligt en wat het betekent. Hiervoor hebben we honderden verschillende verklaring wereldwijd gezien en gelezen uit eerste hand van de ervaringsdeskundigen zelf.
Om te beginnen is er een oorzaak die een BDE in gang zet. De oorzaak van overlijden is divers; het kan ouderdom zijn in een verder gezond lichaam, het kan een (verkeers)ongeval zijn met verschillend letsel, het kan een overdosis of zelfmoordpoging zijn, er zijn heel veel verschillende oorzaken die kunnen leiden tot een BDE, ongeacht geslacht, leeftijd of locatie in de wereld. Beoefening van religie of spiritualiteit vooraf speelt eigenlijk geen rol, omdat het ook niet-religieuze en niet-spirituele mensen treft. Het betreden van een bijna-dood ervaring kan dus eigenlijk iedereen overkomen.
Dan is daar het startpunt van een BDE. Elke ervaringsdeskundige start een BDE op het punt van overlijden of nét na het overlijden. En hier beginnen de waarnemingen door ervaringsdeskundigen te verschillen van elkaar. Er zijn mensen die eerst door een tunnel reizen, er zijn mensen die in een fel wit licht terechtkomen, er zijn mensen die boven hun fysieke lichaam zweven, er zijn mensen die door het universum reizen, er zijn mensen die onmiddellijk in een soort hemelrijk terechtkomen, of in een soort grote koepel, of die hun overleden ouders of familieleden zien. Het startpunt van een BDE is dus een zeer persoonlijke ervaring en wisselt per ervaringsdeskundige.
Vervolgens is daar de BDE-tijd. Deze verschilt enorm van de fysieke, Aardse tijd. Afhankelijk van de BDE kunnen personen een kort moment, een periode, een mensenleven, of eeuwen ervaren in het verstrijken van BDE-tijd. Het tijdsverschil kan korter zijn dan de fysieke Aardse tijd, maar is vaker ook vele malen veel langer ervaren.
Dan is daar de ervaring zelf door de ervaringsdeskundige. Ook hier verschillen de ervaringen enorm. Deze ervaringen variëren van hemels en tijdloos en pure liefde, tot visioenen, boodschappen en de hel of de toekomst. Er is geen verband vast te stellen tussen de oorzaak van het korte overlijden en de ervaring (positief of negatief) die men opdoet. Elke ervaring wordt wél als 'echt' (als zijnde een realiteit) opgedaan en in die zin zijn alle ervaringsdeskundigen overtuigd van het feit dat wat ze hebben ervaren, ook daadwerkelijk echt is.
Vaak wordt een BDE persoon een 'boodschap' overhandigd, die mee wordt teruggenomen zodra men weer in leven is. Deze boodschap blijft sterk aanwezig ná de BDE, vaak voor de rest van het verdere leven. Een boodschap die vaak voorkomt is "ga terug", "het is je tijd nog niet", of "je hebt nog een taak te verrichten". Deze boodschappen worden vaak met liefde aan de BDE persoon overgedragen, en hiertegen kan men eigenlijk niet ageren; men ondergaat de boodschap. Wél hebben mensen dialoog tijdens een BDE, waarin zeer vaak pure liefde wordt ervaren als geheel.
Sommigen krijgen visioenen van de toekomst van onze planeet of de mensheid als geheel, anderen krijgen kennis of talenten over zaken waar ze nooit eerder te maken mee hebben gehad.
Tenslotte is daar de terugkeer naar het lichaam. Vaak wordt men machteloos uit de BDE omgeving geduwd en ondergaat men soms een terugreis zoals het terugvallen in het lichaam van het bewustzijn, of een terugreis door een tunnel, een flits direct vanuit de BDE omgeving terug in het lichaam, enzovoorts. De terugreis is vaak instant en men komt weer tot leven.
Op het moment van terugkeer zijn in de meeste gevallen de BDE personen nog in een roes van liefde, ervaren geen pijn of lichamelijke ongemakken, en willen zo snel mogelijk hun ervaring delen met wie dan ook. Dan keert snel de fysieke wereld weer terug en wordt het bewustzijn van het fysieke lichaam, de realiteit van het korte overlijden en de lichamelijke ongemakken weer merkbaar. Maar de ervaring blijft lang, zo niet een heel leven bij de ervaringsdeskundige.
Vaak is er een schaamte van wat men heeft ervaren, maar gelukkig komt er tegenwoordig steeds meer sociale acceptatie van dit fenomeen en ook via media als boeken en video's hierover kunnen ervaringsdeskundigen ook via praatgroepen hier openlijk hun ervaringen delen. Anno 2023 zijn er wereldwijd al veel ervaringen openbaar gedeeld, maar blijft dit een mysterie.
Observaties
We kunnen nog geen conclusies trekken, want daarvoor moet het fenomeen van bijna-dood ervaring serieus en diepgaand wetenschappelijk worden onderzocht. Tot op heden zijn er vooral veel speculaties en dat is geen grond voor wetenschappelijke conclusies; wij spreken daarom liever op dit moment van observaties.
Toch kunnen we anno 2023 al veel herleiden en observeren. Om te beginnen is een lichaam iets biologisch; het ondergaat de universele natuurwetten die overal gelden: het ontstaat, groeit, wordt geboren, groeit verder, wordt volwassen, wordt oud en overlijdt uiteindelijk. Dat zijn de feiten. Feit is ook dat moeder Natuur ons lichaam iets moois heeft meegegeven, namelijk hormonen.
Één van die hormomen is endorfine. Endorfine in het lichaam is een stofje die vrijkomt van nature en ons het gevoel geven van plezier, vreugde, liefde, euforie, en daarnaast ook nog eens pijnstillend werken. Endorfine komt in grote hoeveelheden vrij als een vrouw bevalt; tijdens het baren geeft het vrouwelijk lichaam dan een enorme hoeveelheid van het hormoon vrij, zodat de bevalling vlot verloopt. Voor een vrouw in bevalling verloopt de tijd ook anders; vaak weet men achteraf zelf niet hoé lang de bevalling heeft geduurd.
Mannen hebben ook endorfine en die werken op eenzelfde manier. Vaak is het zo dat als men ernstig ten val komt, bijvoorbeeld een knie met een schaafwond als voorbeeld, dat men na het opstaan even helemaal geen pijn voelt. Dit is de endorfine aan het werk en zo zijn er meerdere voorbeelden te noemen. De partydrug XTC boost vooral serotonine in het lichaam, die eenzelfde soort effect kunnen veroorzaken als endorfine of dopamine. Men voelt zich letterlijk in de wolken.
Tijdens het proces van overlijden pompt het lichaam zich vol met de endorfine, een vorm van zelfbescherming om het lichaam zo zacht mogelijk te laten gaan. Hierdoor voelt iemand die overlijdt geen pijn meer, en kent een enorme vrede in zich. De zenuwsignalen van de ogen komen langzaam tot een einde, wat net als bij een ouderwetse analoge televisie ná de laatste uitzending overgaat op ruis, zo gaat het oogsignaal van waarneming over op witte ruis en wit licht.
Het brein, zo is inmiddels bekend, wéét dat het lichaam aan het overlijden is, en zal er alles aan doen om dit zo zacht en pijnloos mogelijk te laten verlopen. Neuronen (elektrische pulsen in het brein) signaleren stapsgewijs steeds minder en zullen na enige tijd uiteindelijk helemaal stoppen.
Als we al deze medische en biologische feiten in acht nemen, kunnen we als observatie het volgende stellen:
- tijdens het proces van overlijden maakt het lichaam grote hoeveelheden endorfine aan die het lichaam pijnloos maken en de geest euforisch vol liefde laten zijn.
- de zenuwsignalen van de ogen sluiten af en er vormt zich een witte ruis dan wel een wit licht ervaring.
- het brein wéét dat het lichaam is gestorven, en het fenomeen 'tijd' of tijdservaring functioneert niet langer (correct).
- neuronen gaan stoppen met functioneren en in het brein liggen de meest recente ervaringen buiten aan het brein terwijl de meest jonge ervaringen binnenin het brein liggen. Van buiten naar binnen toe flitsen deze neuronen nog willekeurig; hierdoor flitst iemands leven voorbij als het ware.
- het grote mysterie op dit gebied blijft 'de boodschap' die men meekrijgt tijdens de BDE. Omdat deze boodschappen variëren per ervaring, van "het is je tijd nog niet", "je moet terug", "je hebt nog een taak te vervullen" of visioenen van de toekomst, is het wetenschappelijk lastig te verklaren op dit moment. Waarschijnlijk, maar dit is pure speculatie, kan dit worden veroorzaakt door een combinatie van een stervend brein wat zijn laatste taken uitvoert, wat wordt geconfronteerd met willekeurige neuronen pulsen (persoonlijke herinneringen), en de medische wetenschap die op dát specifieke moment het lichaam weer tot leven aan het brengen is.
Het krijgen van een opdracht, het ontvangen van visioenen over de toekomst van de planeet of de mensheid, of het volledig ontwikkeld hebben van nieuwe talenten is niets vreemd op zich, al blijft de oorzaak een mysterie. Er zijn zeer veel gedocumenteerde gevallen waarbij een patiënt zomaar opeens vreemde talen volledig beheerst en spreekt, of geweldig piano kan spelen bijvoorbeeld. Dit zijn delen van het brein die zijn ontwaakt door onbekende oorzaak, maar wél degelijk bestaan.
Deze lichamelijke 'reboot' kan dan even tegenstrijdig zijn met het brein wat nu tegenstrijdige signalen krijgt en uitvoert van een gestorven lichaam en een tot leven gewekt lichaam. Dit verstoort alle natuurlijke signalen, en dus ook alle ervaringen, waaronder het tijdsfenomeen. Zoals gezegd, is dit punt pure speculatie en het onderzoeken meer dan waard. - de terugkeer in het lichaam is voor iedereen anders. Sommigen willen weer terug naar waar zij waren tijdens de BDE, anderen voeren de taken of opdrachten uit die zij hebben ontvangen tijdens de BDE. Het verandert levens en richtingen van mensen na deze diepe ervaring. Sommigen volgens alsnog het religieuze pad en bekeren zich, anderen gaan volledig op een spiritueel pad, en weer anderen schrijven een boek er over, of beginnen een gespreksgroep met anderen.
- de angst voor overlijden en wat er ná het leven komt is geheel verdwenen.
Bijna-dood ervaringen zijn een feit; ze worden daadwerkelijk waargenomen over de hele wereld en zijn van alle tijden. Logisch, want we zijn allemaal mensen in een biologisch lichaam. Moeten we er een betekenis aan geven? Voor veel mensen voelt een BDE dan ook hyper-reëel. Vaak ziet men bekenden, of iets wat men engelen of een hogere macht noemt. Men ervaart ook vrede en liefde als nooit tevoren.
De meeste aspecten rond een bijna-dood ervaring zijn eenvoudig medisch en wetenschappelijk te verklaren. Dit neemt niet weg dat de ervaring tussen dood en weer leven, inclusief de BDE-tijdsduur, voor ieder zeer persoonlijk en daardoor sterk wisselend uiteen loopt. Als mensen met een BDE vertellen dat ze God of engelen hebben gezien en met ze hebben gesproken, dan is dat een realiteit waar we niet omheen kunnen. Dat moet verder worden onderzocht.
Maar de overige aspecten als doodsoorzaak, wat een lichaam en het brein doen tijdens sterven, het verschil in tijdservaring, en hoe men weer tot leven komt, deze aspecten zijn stuk voor stuk te verklaren en daar is niets mysterieus aan. Goddelijk? Hemels? Spiritueel? Wie zal het zeggen. Maar we moeten élke bijna-dood ervaring wel serieus nemen en er respectvol mee omgaan voor de ervaringsdeskundigen.
Bijna-dood ervaringen dienen vooral op het gebied van de persoonlijke ervaring te worden onderzocht, met name het concept van een meegekregen boodschap, de dialoog die de BDE persoon heeft gehad, en de eventuele ontwikkelde talenten tijdens en na de BDE, zoals een nieuwe taal spreken en schrijven of een nieuw ontwikkeld talent zoals schilderen of piano spelen. Dit zijn onbekende terreinen binnen het menselijk brein die verder onderzoek vragen, omdat we slechts 10% van ons brein daadwerkelijk gebruiken en de resterende 90% onbekend terrein is tot op heden.
