In den beginne was er ... Zo zou dit artikel kunnen beginnen. Floppy disks en later diskettes waren een populair opslagmedium, al had het zo zijn plus- en minpunten. Er zit zelfs wezenlijk verschil tussen: waar een floppy disk een zachte beschermhoes heeft in de formaten 8,0 en 5,25 inch, is de diskette voorzien van een stevige 3,5 inch kunststof behuizing. Maar de meesten gebruiken de termen voor beide formaten.
Die 5,25 inch floppy disks, daar begon in 1991 voor mij het avontuur mee. Ik had 2 5,25 inch floppy drives in mijn eerste personal computer; elk goed voor een capaciteit van 360 kilobyte. De eerste harde schijf die er in zat, had een capaciteit van wel 10 megabyte. Die grote opslagschijven waren vrij kwetsbaar. Ze waren in feite open magneetband in een cirkelvorm, in een zachte buigbare kunststof beschermhoes. De betrouwbaarheid was re-de-lijk te noemen op zijn best.
De grote verandering kwam voor mij in 1993, met de 2e personal computer die ik in bezit had. De harde schijf was 40 megabyte en het had één diskettestation ingebouwd voor 3,5 inch diskettes. Op die eerste 3,5 inch schijfjes paste tot maximaal 720 kilobyte aan opslag. Een verdubbeling ten opzichte van de oude 5,25 inch floppy's. Ook de betrouwbaarheid was een heel stuk beter door de betere behuizing.
Als je terugdenkt aan het thuiscomputer (de voorloper van de personal computer) tijdperk, waar nog met gewone cassettebandjes werd gewerkt als opslagmedium, en je rekent het simpel uit, dan is een C60 cassettebandje goed voor maximaal 60 mb opslag, terwijl we bij diskettes niet eens 1 megabyte konden opslaan.
Maar er was iets bijzonders aan de hand met dat 3,5 inch formaat. De diskdrives die werden verkocht en geleverd, bleken standaard dubbelzijdige schrijf- en leescapaciteit te bevatten. Dit moet je zien als een platenspeler, met een naald voor de bovenkant én een naald voor de onderkant van de plaat. Er werden ook voorzichtig al dubbelzijdige diskettes verkocht, die de diskdrive moeiteloos kon lezen. Maar die waren uiteraard een stuk duurder.
Daar waar de eerste internationale standaards voor computers werden gelegd door fabrikanten wereldwijd, was ook de diskdrive als de diskette hieraan onderhevig. En wat bleek? Alle diskettes - zowel enkelzijdig als dubbelzijdig - waren geschikt voor dubbelzijdige opslag. De truc? Onderaan de diskettes zitten twee vierkante gaten. Hier leest de diskdrive mee of het een enkelzijdige of dubbelzijdige diskette is, en zorgt zo dat de data juist wordt gelezen en geschreven.
Was dat ene vierkante gat nou dicht, dan had je met een enkelvoudige diskette te maken van maximaal 720 kilobyte opslag. Door letterlijk met een boormachine hier de diskettes van een tweede gat te voorzien, werd de capaciteit van de enkelzijdige diskette in één klap verdubbeld naar 1,44 megabyte. Gratis en voor niks!! Toen dit bekend werd in de gebruikerswereld, stortte de markt voor enkelzijdige diskettes helemaal in en werden er hoofdzakelijk nog dubbelzijdige exemplaren verkocht, voor de prijs van enkelzijdige.
In de jaren '90 was de 3,5 inch diskette hét medium voor computergebruikers. Ze werden modieus doordat ze in allerlei felle kleuren werden uitgebracht, je kon ze -net zoals met een cassettebandje - bestickeren en door de stofvrije stevige behuizing gingen ze vele jaren mee. Mijn eigen diskettes heb ik tot en met 1999 ingezet en gebruikt. De laatsten heb ik destijd overgezet naar het archief op mijn harde schijf, wat ik nog steeds bezit.
Één van die zaken die ik nog bezit die van de diskettes afkwamen, is de volledige Nederlandse versie van MS-DOS. Destijds wel 6 diskettes groot. In de jaren '90 kwam de eerste overstap naar het digitale tijdperk zoals we dat tegenwoordig kennen: via cassettebandjes naar diskettes naar CD-ROM en DVD-ROM en tegenwoordig USB-sticks en SD-kaarten.
Diskettes waren handzaam, betrouwbaar en goedkoop. Ze hebben een relatief korte tijd bestaan naast de diverse andere magneetband formaten, maar ze waren geweldig om te gebruiken. Hun nalatenschap? Het 'Opslaan' icoon bij computerprogramma's is vaak een kleine diskette afbeelding.