Ruim een jaar geleden, in 2022, kwam ik spontaan op het idee om zelf mede te gaan maken na het zien van een video met uitleg. We hebben toen 2 grote flessen gekocht en de nodige items om het eens te proberen. Honing, water en broodgist was het eerste brouwsel. Na een halfjaar had ik mijn eerste batch en hoewel de gistsmaak overheerste, smaaklte de alcohol prima! Het smaakte naar meer...
De tweede batch vorig jaar voegde ik de eerste trof rode druifjes en een pot aardbeienjam van onze nieuwe fruitstruik uit eigen tuin toe. Het resultaat (een soort Viking Blood) was overheerlijk! Van de gistresten en de druifresten heb ik oliebollenbeslag gemaakt en eigen oliebollen gebakken die ook nog eens lekker smaakten. Niets gaat verloren. Het noopte mij om dit jaar eens over te stappen naar een wijngist: zo krijg je minder gistsmaak en meer een wijneffect in je mede. Omdat vers fruit even ontbrak in huis, heb ik als alternatief daarom een blik gemengd fruit (zonder het sap) toegevoegd. Ik noem het Camping Mede. Voor onderstaand recept ga ik ervan uit dat je alle benodigdheden in huis hebt zoals fles, trechter, waterslot, hydrometer, enzovoorts.
Ingrediënten:
- 5 gram (half zakje) Mangrove Jacks Mead Yeast M05 gist.
- 6 potten honing á 250 gram naar eigen voorkeur.
- 500 gram tot 1000 gram fruit naar eigen voorkeur . Diepvries, ingeblikt of vers maakt allemaal niet uit.
- kruiden en specerijen voorbereiden en in stukken doen, naar eigen smaak.
- zet één kopje thee met daarin een zakje zwarte thee, een handjevol gesneden rozijnen en een halve sinaasappel aan schillen. Laat dit goed trekken.
- 4 liter water naar eigen voorkeur (maar géén gedemineraliseerd water want daar zit niets meer in) op kamertemperatuur, maximaal 35 graden.
Bereiding:
- activeer de gist door deze op te laten lossen in lauw water, niet warmer dan 35 graden
- steriliseer de grote fles met zout kokend water
- verwarm de potten honing voor in heet water of even in de magnetron, zodat alles soepel vloeibaar wordt
- giet alle honing met een trechter in de grote fles
- voeg de theemix toe aan de grote fles, zónder het theezakje, maar mét de gesneden rozijnen en de sinaasappelschillen
- voeg nu 2 liter van je 4 liter water toe aan de grote fles
- doe de dop op de fles met een vinger op het ontluchtingsgat en ga nu 2 minuten flink schudden zodat alle honing goed wordt belucht
- doe nu de resterende 2 liter water in de grote fles
- neem nu een vloeistofmonster met de pipet en meet met de hydrometer het soortelijk gewicht. Noteer dit getal samen met de datum op een sticker en plak dit op de fles
- voeg goed alle gist toe aan de grote fles
- doe de dop met het waterslot op de fles; schudden is verder niet nodig
Zet de fles op een donkere plek (of bedek hem goed met een krant tegen direct licht) op een stabiele plek waar de temperatuur stabiel blijft het hele jaar. Een kelder, kast of trapkast zijn goede voorbeelden. De omgeving moet altijd donker zijn, en tussen de 15 en 25 graden blijven.
Na ongeveer een kwartier zijn er in het waterslot al de eerste stikstofbubbels te zien; dit is het bewijs dat de gist goed is geactiveerd, leeft en zich het komende halfjaar tot een jaar tegoed gaat doen aan alle suikers in het mengsel. De bubbels betekent dat de gist alcohol aan het maken is, dus bubbels zijn goed. Je kunt eventueel na 3 weken de fles even kortstondig goed schudden, zodat de resterende suikers in het mengsel goed door de gist kunnen worden omgezet in alcohol. Herhaal dit schudden nogmaals na een week of 6.
Laat de fles minimaal 6 maanden staan, want hoe langer deze staat, hoe beter (rijper) de smaak zal worden. Vallen de bubbels eerder weg in het waterslot? Schudden!!
Wordt de toplaag van het brouwsel blauw/groen/zwart? Dan ruik je even snel in de fles. Ruikt dit niet goed of naar schimmel? Gooi dan álles weg en begin opnieuw!!
In principe kan er niets fout gaan aan mede. In het algemeen geldt: hoe langer het staat, des te smakelijker en gerijpter het gaat worden. Na 6 maanden neem je met de pipet een vochtmonster voor de hydrometer en meet je het soortelijk gewicht opnieuw.
We gebruiken nu de formule:
%ABV = (OM - LM) X 131,25
- %ABV = % Alcohol By Volume (het alcohol percentage)
- OM = Originele (eerste) Meting
- LM = Laatste (nieuwste) Meting
Simpel gezegd: we trekken de nieuwste meting van de oudste meting af, en de uitkomst vermenigvuldigen we met 131,25. Het resultaat is je alcoholpercentage.
Smaak je mede nog wat teveel naar gist of vind je hem niet zoet genoeg? Dan kun je hem 'back sweeten' ofwel zoeten tijdens het brouwen of bij het bottelen. Voeg gewoon een pot honing toe aan de brouwfles, of 3 eetlepels aan een halve literfles. De resterende gist zal deze honing nu proberen helemaal te consumeren, maar dat zal niet lukken en het teveel aan honing wordt vermengd met het brouwsel, waardoor dit veel zoeter van smaak wordt.
Ben je toe aan het bottelen? Ontsmet eerst al je benodigdheden.
Giet zo zacht mogelijk de meetvloeistof weer terug bovenop het brouwsel, álle vloeistof is tenslotte mede in ontwikkeling. Denk je na 6 tot 12 maanden dat je brouwsel klaar is met mede maken? Neem nogmaals een meting met de hydrometer en als je tevreden bent, dan kun je gaan bottelen.
Wijzelf maken hiervoor gebruik van oude flessen 0,45 liter Grolsch bier, omdat die van donkergekleurd glas zijn, en bovendien een mooie plopdop met rubberen ring hebben. Per batch (grote fles) van 4 liter heb je dus 8 van die flessen nodig, of andere flessen die een goede rubberen sluiting hebben en donker zijn van glaskleur. Direct licht en zuurstof zijn dodelijk voor de smaak en de alcohol van mede, dus vlug zo dicht mogelijk op de bodem de flessen goed en rustig af. Label ze naar eigen voorkeur en zet ze in een donkere koele ruimte weg, waar je ze nog jarenlang goed kunt bewaren.
Het is een langzame hobby, overzichtelijk met stappen, vrij goedkoop en er kan haast niets mis mee gaan. Het is een erg leuk proces om de bubbels te zien in de donkere ruimte; een resultaat wat succes gaat betekenen. Bovendien kan het resultaat erg lekker van smaak zijn en tot wel 12 keer goedkoper dan in de winkel. Leuk voor beginners, en de gevorderden zullen meer met gistsoorten, ingrediënten en rijping bezig zijn.
Geniet!
