Het is 1997 en elke woning is overvol met audio- en video apparatuur en toebehoren. Het cassettebandje is al duidelijk op zijn einde, maar ook de DCC (digital compact cassette) en de MiniDisc breken niet écht meer door. Bij de video-aparatuur is VHS de enige norm geworden en zijn Betamax en Video 2000 verleden tijd. De elpee raakt ook snel terrein kwijt. Hoe dit komt? Door de komst van de personal computer: de pc; mét internetverbinding.
Hoewel de computer nog via een inbelmodem via een telefoonlijn werkt, zijn de internationale software standaarden al enige tijd bekend en veelgebruikt. Een afbeelding sla je op in BMP of JPG formaat, een internetpagina maak je via HTML en muziek is tot dan toe voornamelijk opgeslagen in het WAV formaat. Dat heeft uitstekende kenmerken, maar de kwaliteit die via het opgenomen bitrate verloopt, is magertjes door de gebruikte technieken van dat moment.
Tót Saehan met MPMan uit Korea met het door in 1989 uitgevonden Karlheinz Brandenburg MPEG Layered 3 formaat aan de gang gaat en 's werelds eerste volledige digitale speler in 1997 introduceert: de MP3 als wereldwijde digitale muziekstandaard was een feit. Maar voor wie? In die tijd brachten mensen nog veel tijd door met hun cd-speler in de woonkamer. MP3 was voor een selecte groep audiofielen en computerfanaten echter het begin van een revolutie, die de muziekwereld voorgoed zou veranderen.
Ik behoorde tot beide laatste groepen, dus ik was voorbereid op de komst van de digitale muziekstandaard. In 1997 mailde ik online naar een Amerikaanse uitgever, die wereldwijd een cd gratis verstuurde met daarop 20 gratis mp3-spelers en rippers. 20 stuks software voor op de Windows computer. En gratis. Binnen 3 weken lag de software in de brievenbus en ik probeerde ze stuk voor stuk. Degene met de beste interface (bediening) en opties (mogelijkheden) gebruik ik nog steeds in 2020: het is de speler van WinAmp.
Via diverse louche websites kon je dan een mp3-bestand downloaden en thuis op je computer met de speler beluisteren, al wat het met een laag bitrate van hooguit 96 kb, dus magere kwaliteit. WinAmp kon destijds al wel bitrates van 128 kb aan, maar die bestanden waren schaars. Rippen kon je eveneens via dezelfde software, en dan had je zelf bestanden met een bitrate van 128 kb, wat overeenkomt met een kwaliteit tussen elpee en cd, maar met iets minder dynamiek (diepte). Geluid wat volledig digitaal was, onaantastbaar, onuitwisbaar, en fantastisch klonk voor die tijd. Het werd tijd voor een speler...
Gewapend met optimisme (ik had immers het Licht gezien, de toekomst van geluid) ging ik naar mijn lokale electronicazaak, gespecialiseerd in hoogwaardige audio componenten. Ik vroeg om een mp3-speler. De beste man keek me aan of hij water zag branden, hij had er nog nooit van gehoord. Ik vertelde hem het een en ander, en hij lachte en vertelde me dat het nooit iets zou worden. MP3? Een tijdelijke rage, meer niet. Ik hield vol en hij beloofde dat hij naar een speler zou zoeken. Drie weken later kon ik hem kopen en had ik 's werelds eerste digitale muziekspeler in mijn handen: de MPMan MPF-20.
Wat had ik eigenlijk in mijn handen? Een klein, zwart plastic doosje met rubberlaag, ter grootte van een sigarettenpakje, met een klein digitaal display aan de voorkant en wat chromen knopjes. Het woog ook bijna niets. Er zat een aansluiting op voor een set oordopjes, die waren bijgeleverd. De ingebouwde voeding zat met een aansluiting voor de computer aan de zijkant, maar je kon er ook een enkele AAA-batterij in plaatsen, goed voor zo'n 4,5 uur muziek. De ingebouwde geheugenkaart was niet uitbreidbaar, maar wel revolutionair voor die tijd: 64 mb, ofwel één uur aan muziek van redelijke cd-kwaliteit paste er op.
De bediening was minimalistisch, het geluid was fenomenaal. Niet langer een cd die in je speler overslaat, niet langer een cassettebandje wat steeds langzamer gaat draaien, programmeerbare afspeellijst, de MPMan MPF-20 kon het allemaal. Revolutionair voor zijn tijd. Het zou de muziekwereld voorgoed veranderen. Tegen het jaar 2000 was de personal computer al flink ingeburgerd in Nederland, net als de internetverbinding. Websites als Napster ontstonden uit vraag naar ondermeer software, muziek en films, en hier kon men eindeloos gratis downloaden en delen met de rest van de wereld. Het bitrate van de rippers ging omhoog met betere software. 128 kb (cd-achtige kwaliteit) tot tegenwoordig 312 kb (studio kwaliteit), MPMan werd wereldwijd bekend en er kwam een stortvloed aan diverse mp3- (en later ook mp4-, met beeld) spelers op de markt.
4,5 uur nonstop luisteren naar digitale muziek met één klein batterijtje in hoge kwaliteit (voor die tijd) was een ware revolutie. MP3 heeft de manier waarop we naar muziek luisteren voorgoed veranderd. Deze 10-voudig compactere vorm van het WAV-formaat wordt af en toe nog steeds verbeterd. Er zijn tegenwoordig ook kwalitatief betere en universelere formaten zoals FLAC, maar MP3 brak de muziekindustrie helemaal open, en deed de compact cassette, de cd, dcc en minidisc allemaal de das om. De elpee ook grotendeels, maar dat blijft een nichemarkt. MP3 was een heuse digitale revolutie en de mp3-speler was een feit. 
Download WinAmp (speler, ripper) voor Windows hier.
Download Winamp for Android hier. Unzip het bestand en installeer op je Android toestel met een APK-installer zoals deze.
